YGS COĞRAFYA - Dünya'nın Eksen Eğikliği

Selam arkadaşlar. Bu eksen eğikliği benim sinirlerimi fazlasıyla bozdu. Yav mis gibi düm düz durmak varken neden biri karnına tekme atmış gibi yamuluyosun birader.

Neyse efenim konuya geçiyorum. Ayrıca bu yazıları siz değerli okuyucularım için yazıyorum demek isterdim ve fakat öyle bi kitleye hitap etmiyorum. Belki gugıldan aratırken karşınıza çıkar.

Şimdi bu eksen neden eğik sorusunun yanıtı elbet takdiri ilâhi olacak fakat iyi ki eğik. Zira eğik olmasa mevsimleri yaşamayacaktık. Allah korusun her daim hava sıcak olurdu. İğrenç bi şi.

Eksenimiz 23 derece 27 dakika kadar eğik. Bu eğiklik dönenceleri oluşturuyor. Kuzey yarım kürenin 23 27' sine yengeç dönencesi, güney yarım kürenin aynı rakamlı enlemine ise oğlak dönencesi diyoruz. Bu dönencelere her yıl bi kez güneş ışınları 90 derece açıyla geliyor.

21 Haziran'da Yengeç dönencesine, 21 Aralık'ta ise Oğlak dönencesine dik geliyor.

Güneş hangi yarım küredeki dönenceye dik geliyorsa orada yaz, diğer yarım kürede ise kış mevsimi başlıyor. Buna ek olarak güneşin dik geldiği dönencenin yarım küresinde en uzun gündüz yaşanıyor. Ve gündüz uzunluğu dik gelen yarım kürede kutuplara gittikçe artıyor.

Hatta kutuplarda malûm çizgisel hız 0 olduğundan mütevellit burada gün doğumuda, batımıda çoook uzun sürelerde gerçekleşiyor. Bu sebeple buralara romantik yerler denir. Alın sevdiğinizi.gidin kutuplara uzun uzuuun izleyin gün batımını. O soğukta ne ladar romantik olur, orasını siz hesap edin.

Şimdi bakın dönenceler arasına yılda iki kez güneş ışınları dik açıyla gelir. Fakat dönencelere bi kez.dik gelir. Tamam mı anlaştık mı?

Eksen eğikliği olduğu için bi noktaya yıl içinde güneşin gelme açısı değişir. Bu da yıl içinde sıcaklığı değiştirir. Zira sıcaklık güneşe ne kadar yakın olduğumuzla alâkalı değil, güneş ışınlarının gelii açısıyla alâkalı bir durumdur. Mesela 3 Ocak dünyanın güneşe en yakın olduğu tarihken Kuzey yarım kürede kış yaşanır.

Şöyle bir bilgi de verelim. Dünya güneş ışınlarının atmosferden geçtiği ışınlarla değil, atmosferden geçip yere çarpıp geri yansıyan ışınlarla ısınır.

Ayrıca yıl içinde güneş ışınlarının geliş açısı değişir dedik bu da gölge boylarına etki eder tabii ki. Yıl  içinde gölge boyları da değişir.

Kutup daireleri de eksek eğikliği sonucu oluşur. 23 27' nin tamamlayıcısı olan 66 33' enlemlerinden de kutup daireleri geçer. Kutup daireleri 24 saat içinde gece gündüzün düzenli olarak görüldüğü son enlemlerdir. Kutup noktalarında 6 ay gece 6 ay gündüz yaşanır.

Aydınlanma çizgisi yıl içerisinde kutup noktasıyla kutup daireleri arasında gidip gelir.

Gece gündüz süresi yıl boyunca sürekli değişir.

Mevsimler oluşur ve 4 mevsim belirgin olarak orta kuşakta yaşanır.

Bir yerde güneşin doğuş ve batış saatleri sürekli değişir, güneşin doğduğu ve battığı yer yıl içinde sürekli değişir.


Görselsiz anlatım coğrafyada tabii ki mümkün değil. Velevki bunu okudunuz açıp bi bakın kutup dairesidir, noktasıdır, eksenidir, eğiklidir diye.

21 mart ve 23 eylülden bahsetmeyi unuttum. Bu tarihlerde güneş ışınları ekvatora dik gelir. Yarım kürelerde bahar başlangıcıdır.

23 eylülün 2 gün geçikmesinin sebebi 4 temmuzum dünyanın güneşe en uzak olduğu tarih.olması. Ve güneşe uzak olduğu için açısal hızın azalması yani dünyanın daha yavaş dönmesi.

Yine bu sebeple şubat ayı 2 gün kısadır.

Hadi çav Bella.